Bài 29: An toàn khi sử dụng điện

Bài C1 (trang 82 SGK Vật Lý 7): 

Tay cầm bút thử điện phải như thế nào thì bóng đèn của bút thử điện sáng?

Lắp mạch điện với mô hình “người điện” như hình 29.1, một đầu của bóng đèn pin nối với người điện, đầu kia của đèn ở phía sau người điện được nối vào chốt 1.

Đóng công tắc, chạm đầu 2 vào bất cứ chỗ nào của “người điện” và quan sát bóng đèn.

Lời giải:

– Để bóng đèn bút thử điện sáng cần đưa đầu vít của bút thử điện vào nơi cần kiểm tra điện và tay cầm phải tiếp xúc với chốt cài hai đầu kia bằng kim loại của bút thử điện.

– Đóng công tắc, khi chạm đầu 2 vào bất cứ chỗ nào của người điện thì bóng đèn luôn sáng.

Nhận xét: Dòng điện có thể qua cơ thể người khi chạm vào mạch điện tại bất kì vị trí nào của cơ thể → có thể làm chết người

Bài C2 (trang 83 SGK Vật Lý 7): 

So sánh I1 với I2 và nêu nhận xét: Khi bị đoản mạch, dòng điện trong mạch có cường độ…

Hãy nêu các tác hại của hiện tượng đoản mạch.

Lời giải:

+ So sánh: I1 bé hơn I2

+ Nhận xét: khi bị đoản mạch dòng điện trong mạch có cường độ tăng lên.

+ Các tác hại của hiện tượng đoản mạch:

– Cường độ dòng điện tăng lên quá lớn có thể làm chảy hoặc làm cháy vỏ bọc cách điện và các bộ phận khác tiếp xúc với nó hoặc gần nó. Từ đó có thể gây hỏa hoạn.

– Dây tóc bóng đèn đứt, dây quấn ở quạt điện bị nóng chảy và bị đứt, các mạch điện trong các dụng cụ điện tử bị đứt…

Đoản mạch (chập mạch) khi dây dẫn bị chạm vào nhau làm nối trực tiếp cực (+) với cực (-) của nguồn điện → dòng điện qua mạch có cường độ rất lớn , khi phát cháy (nguy hiểm).

Bài C3 (trang 83 SGK Vật Lý 7): 

Quan sát sơ đồ mạch điện hình 29.3 và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với cầu chì khi đoản mạch.

Lời giải:

Khi đoản mạch xảy ra với mạch điện hình 29.3 thì cầu chì nóng lên, chảy ra, bị đứt và ngắt mạch điện.

Bài C4 (trang 83 SGK Vật Lý 7):

 Quan sát các cầu chì trong hình 29.4 hoặc các cầu chì thật. Hãy cho biết ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì.

Lời giải:

Ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì: đó là cường độ dòng điện định mức của cầu chì, nghĩa là dòng điện có cường độ vượt quá giá trị đó thì cầu chì sẽ bị đứt.

Thí dụ: Số ghi trên cầu chì là 1 A có nghĩa là cầu chì này sẽ bị đứt khi cường độ dòng điện qua nó lớn hơn 1 A.

Bài C5 (trang 83 SGK Vật Lý 7):

 Xem lại bảng cường độ dòng điện ở bài 24, cho biết nên dùng cầu chì ghi bao nhiêu ampe cho mạch điện thắp sáng bóng đèn.

Lời giải:

Nên dùng cầu chì có ghi số 1,2 A hoặc 1,5 A

Bài C6 (trang 84 SGK Vật Lý 7): 

Hãy viết một câu cho biết cái gì không an toàn điện và cách khắc phục cho mỗi hình 29.5a, b, và c.

Lời giải:

– Hình 29.5a: Lõi dây điện bị hở, nếu vô ý chạm phải có thể bi điện giật rất nguy hiểm.

Cách khắc phục: Dùng băng dính cách điện bọc nhiều lớp thật kín lõi dây (trước đó cần ngắt điện hoặc rút nắp cầu chì).

– Hình 29.5b: Nắp cầu chì ghi 2 A lại nối bằng dây chì 10 A là quá xa với mức quy định. Như vậy khi có sự cố về điện thì dây chì này không thể đảm bảo an toàn cho các dụng cụ điện.

Cách khắc phục: Chỉ dùng dây chì có ghi số 2 A để mắc vào nắp cầu chì.

– Hình 29.5c: Có thể cậu bé này đang bật công tắc trong khi mẹ cậụ đang thay (hay sửa chữa) bóng đèn. Làm như thế rất nguy hiểm vì sẽ bị điện giật. Mặc khác chân người mẹ lại tiếp xúc trực tiếp với mặt đất là không an toàn.

Cách khắc phục:

– Không đươc đóng công tắc điện trong khi đang sửa chữa điện.

– Khi sửa chữa điện cần đứng trên một vật cách điện (như mang dẻp cao su hay dép nhựa; đứng trên ghế nhựa hay ghế gỗ khô…) để cách điện với đất và sàn nhà.