Bài 3: Chuyển động đều – Chuyển động không đều

Bài C1 (trang 12 SGK Vật Lý 8):

 Thả một bánh xe lăn trên máng nghiêng AD và máng ngang DF như hình (3.1 SGK); Quan sát chuyển động của trục bánh xe và ghi quãng đường trục bánh xe lăn được sau những khoảng thời gian 3 giây liên tiếp ta được kết quả ở bảng sau đây:

Tên quãng đường	AB	BC	CD	DE	EF
Chiều dài quãng đường s(m)	0,05	0,15	0,25	0,3	0,3
Thời gian chuyển động t(s)	3,0	3,0	3,0	3,0	3,0

Trên quãng đường nào chuyển động của trục bánh xe là chuyển động đều, chuyển động không đều?

Lời giải:

Bảng vận tốc:

Tên quãng đường	AB	BC	CD	DE	EF
Chiều dài quãng đường s(m)	0,05	0,15	0,25	0,3	0,3
Thời gian chuyển động t(s)	3,0	3,0	3,0	3,0	3,0
Vận tốc trung bình (vtb = s/t)	0,017	0,05	0,083	0,1	0,1

– Chuyển động của bánh xe trên máng nghiêng AD là chuyển động không đều vì có vận tốc thay đổi theo thời gian.

– Chuyển động của bánh xe trên máng ngang DF là chuyển động đều vì độ lớn vận tốc không thay đổi theo thời gian.

Bài C2 (trang 12 SGK Vật Lý 8): 

Trong các chuyển động sau, chuyển động nào là chuyển động đều, không đều?

a) Chuyển động của đầu cánh quạt máy khi quạt đang ổn định.

b) Chuyển động của ô tô khi khởi hành.

c) Chuyển động của xe đạp khi xuống dốc.

d) Chuyển động của tàu hỏa khi vào ga.

Lời giải:

– a) là chuyển động đều.

(Giải thích: Vì khi quạt quay ổn định thì vận tốc của cánh quạt có độ lớn không đổi theo thời gian.)

– b), c), d) là những chuyển động không đều.

(Giải thích: Vì khi khởi hành, xuống dốc hay vào ga thì vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian (theo thứ tự là tăng dần, tăng dần và giảm dần).)

 

Bài C3 (trang 12 SGK Vật Lý 8):

 Hãy tính độ lớn của vận tốc trụng bình của trục bánh xe trên mỗi quãng đường từ A đến D. Trục bánh xe chuyển động nhanh lên hay chậm đi?

Lời giải:

Vận tốc trung bình trên đoạn AB là:

Vận tốc trung bình trên đoạn BC là:

Vận tốc trung bình trên đoạn CD là:

Như vậy, trục bánh xe chuyển động nhanh dần lên.

Bài C3 (trang 12 SGK Vật Lý 8): 

Hãy tính độ lớn của vận tốc trụng bình của trục bánh xe trên mỗi quãng đường từ A đến D. Trục bánh xe chuyển động nhanh lên hay chậm đi?

Lời giải:

Vận tốc trung bình trên đoạn AB là:

Vận tốc trung bình trên đoạn BC là:

Vận tốc trung bình trên đoạn CD là:

Như vậy, trục bánh xe chuyển động nhanh dần lên.

Bài C5 (trang 13 SGK Vật Lý 8): 

Một người đi xe đạp xuống một đoạn đường dốc dài 120m hết 30s. Khi hết dốc, xe lăn tiếp một quãng dường nằm ngang dài 60m trong 24s rồi dừng lại. Tính vận tốc trung bình của xe trên quãng đường dốc, trên quãng dường nằm ngang và trên cà hai quãng đường.

Lời giải:

Vận tốc trung bình của xe trên quãng đường dốc là:

Vận tốc trung bình của xe trên quãng đường ngang là:

Vận tốc trung bình của xe trên cả hai quãng đường là:

Bài C6 (trang 13 SGK Vật Lý 8):

 Một đoàn tàu chuyển động 5 giờ với vận tốc trung bình 30km/h. Tính quãng đường đoàn tàu đi được.

Lời giải:

Quãng đường tàu đi được là:

        s = v.t = 30.5 = 150 km

Bài C7 (trang 13 SGK Vật Lý 8): 

Xác định vận tốc trung bình của một học sinh khi chạy cự li 60 mét trong tiết thể dục theo đơn vị m/s và km/h.

Lời giải:

– Tìm thời gian chạy của học sinh đó. Sau đó sử dụng công thức:

để tính vận tốc của học sinh đó.

– Sau đó đổi đơn vị đo từ m/s sang km/h với 1 m/s = 3,6 km/h