Tác giả – tác phẩm: Lá cờ thêu sáu chữ vàng – Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức

Tác giả – tác phẩm: Lá cờ thêu sáu chữ vàng – Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức

I. Tác giả văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng

Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) là một nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng của Việt Nam. Ông được biết đến qua những tác phẩm lịch sử và những vở kịch đầy ấn tượng như “Vũ Như Tô”, “Đêm hội Long Trì”, “Bắc Sơn”, “Sống mãi với thủ đô”.

Trong sự sáng tạo nghệ thuật, Nguyễn Huy Tưởng có xu hướng chủ đạo là khai thác đề tài lịch sử, và ông có đóng góp đặc biệt ở hai thể loại: tiểu thuyết và kịch.

Mặc dù bắt đầu sự nghiệp văn chương khá muộn và không có nền tảng thiên bẩm nổi bật, nhưng với sự cố gắng không ngừng và đam mê sáng tạo, Nguyễn Huy Tưởng đã đạt được nhiều thành công trong sự nghiệp của mình. Tác phẩm của ông luôn mang phong cách mộc mạc, giản dị và gần gũi với cuộc sống hàng ngày của con người.

Trong các tác phẩm của mình, Nguyễn Huy Tưởng thường chứa đựng những giai điệu thơ mộng của cuộc sống, cùng với những bài ca về tình yêu và lòng nhân ái. Sự truyền cảm hứng lớn nhất trong việc sáng tác của ông thường là từ việc khai thác lịch sử và ý thức yêu nước. Ông viết văn để thể hiện tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc.

II. Tìm hiểu tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng

1. Thể loại

Lá cờ thêu sáu chữ vàng thuộc thể loại truyện lịch sử

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

– Tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng ra đời năm 1960. Đây là khoảng thời gian mà nước ta đang gồng mình kháng chiến chống lại giặc Mỹ.

– Văn bản trên đây thuộc phần 3 của tác phẩm.

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng có phương thức biểu đạt là tự sự.

4. Người kể chuyện

Văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng được kể theo ngôi thứ ba.

5. Tóm tắt văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng

Tác phẩm kể về Trần Quốc Toản, một anh hùng nhỏ tuổi có lòng yêu nước phi thường. Sau khi mơ thấy bắt sống tên sứ thần hống hách của nhà Minh, cậu đã quyết định đến Bình Than xin được tham gia họp bàn việc nước cùng với vua. Tuy nhiên, vì tuổi còn nhỏ, cậu chỉ nhận được một quả cam từ vua và bị đuổi ra ngoài. Tức giận và thất vọng, Quốc Toản đã bóp nát quả cam mà không hề hay biết. Trở về nhà, cậu chăm chỉ rèn luyện võ nghệ, sẵn sàng cho ngày báo đáp tổ quốc.

Không lâu sau đó, khi quân giặc xâm nhập nước ta, Trần Quốc Toản đã mang theo lá cờ thêu sáu chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” ra trận. Với sự dũng mãnh và can đảm, cậu đã ghi danh nhiều chiến công vang dội, trở thành một anh hùng được ghi vào sử sách, để lại dấu ấn sáng ngời trong lịch sử dân tộc.

6. Bố cục văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng

Văn bản được chia làm 3 phần

– Phần 1: Từ đầu đến “nhưng lại e phạm thượng”: Hoài Văn xin xuống bến họp bàn việc nước nhưng không được chấp thuận.

Phần 2: Tiếp đến “thưởng cho em ta một quả”: Hoài Văn xông xuống bến Bình Than xin đánh.

Phần 3: Còn lại: Tâm trạng của Hoài Văn.

7. Giá trị nội dung

“Lá cờ thêu sáu chữ vàng” là một tác phẩm văn học đặc sắc khắc họa hình ảnh của người anh hùng nhỏ tuổi Hoài Văn, người đã tỏ ra có tinh thần yêu nước bất diệt. Thông qua câu chuyện về Hoài Văn, tác phẩm đã gợi lên nhiều cảm xúc sâu sắc trong tâm hồn của người đọc, từ lòng tự hào, khích lệ đến lòng trăn trở và đau đáu với những gì dân tộc đã phải trải qua trong lịch sử.

Hình ảnh của Hoài Văn trong “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” không chỉ là một cá nhân, mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh không ngừng. Qua đó, tác phẩm đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về lịch sử và truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam, từ những hành động và quyết định của một người trẻ tuổi đã ghi danh vào trang sử đầy hào hùng của đất nước.

8. Giá trị nghệ thuật

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng

1. Ý nghĩa nhan đề

“Lá cờ thêu sáu chữ vàng” là một tác phẩm văn học có sức ảnh hưởng lớn đối với việc giáo dục tinh thần yêu nước và ý thức lịch sử cho thế hệ trẻ. Bằng cách kể về cuộc đời và những hành động dũng cảm của người anh hùng thiếu niên Trần Quốc Toản, tác phẩm tôn vinh tinh thần yêu nước và lòng hi sinh cao cả. Tác giả đã sử dụng cốt truyện đầy cảm xúc để truyền đạt thông điệp về ý nghĩa của việc yêu quý và bảo vệ đất nước. Qua việc đọc tác phẩm, các em nhỏ có cơ hội hiểu rõ hơn về lịch sử dân tộc và trân trọng hơn những giá trị văn hóa, truyền thống của tổ tiên. Đồng thời, tác phẩm cũng khuyến khích tinh thần tự lập, kiên trì và quyết tâm trong cuộc sống, từ đó giúp các em phát triển tốt hơn và góp phần vào sự phồn thịnh của đất nước.

2. Bối cảnh

Cuộc chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai của nhà Trần là một trong những trận đánh quyết định đối với lịch sử Việt Nam, diễn ra trong thời kỳ khủng hoảng và đe dọa lớn từ phía quân Mông – Nguyên. Trận này được xem là một trong những cuộc chiến khốc liệt nhất, đánh dấu sự kiên cường và sức mạnh của dân tộc Việt Nam trong việc chống lại sự xâm lược của quân Mông – Nguyên.

Bối cảnh của cuộc chiến này là một thời kỳ đầy thách thức, khi quân Mông – Nguyên tiến vào lãnh thổ Việt Nam với mục tiêu chiếm đóng và áp đặt chủ quyền của mình. Nhà Trần, dưới sự lãnh đạo của các vị vua như Trần Hưng Đạo và Trần Quốc Toản, đã tổ chức một cuộc kháng chiến quyết liệt và thông minh, đánh bại những đợt tấn công của quân Mông – Nguyên.

Cuộc chiến này được miêu tả là gay go và khốc liệt không chỉ bởi sự hung dữ của kẻ thù mà còn do những khó khăn và thử thách mà nhà Trần và dân tộc Việt Nam phải đối mặt. Tuy nhiên, bằng tinh thần quyết tâm và sự đoàn kết, nhà Trần đã vượt qua được mọi thử thách và giữ vững được độc lập cho đất nước.

Cuộc chiến này không chỉ là một sự kiện lịch sử quan trọng mà còn là biểu tượng cho lòng yêu nước và sự hy sinh của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền và tự do của mình.

2. Nhân vật Hoài Văn

Tuy tuổi đời còn trẻ nhưng tính cách quyết đoán, gan dạ và khí phách anh hùng dòng dõi nhà Trần của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản đã được bộc lộ rõ qua từng suy nghĩ, hành động, cử chỉ. 

– Giấc mơ của Trần Quốc Toản: Mơ thấy mình bắt sống được tên sứ thần hống hách Sài Thung của nhà Nguyên =>  báo hiệu cho một người có ý chí phi thường, dù tuổi còn nhỏ, nhưng đã nhận thức được sứ mệnh của mình, ngay cả trong mơ cũng muốn giết giặc để mang hòa bình về cho đất nước

– Khi biết tin vua Trần Nhân Tông tới bến Bình Than họp bàn việc nước: 

+ Cưỡi ngựa đi suốt một đêm với mong muốn được gặp nhà vua.

+ Thấy đám quân Thánh Dực đang canh gác ngoài bến tàu, to gan chạy đến, xô ngã mấy người lính, liều mình chạy lại quỳ xuống trước mặt nhà vua mà nói 2 tiếng: “Xin đánh”

+ Tuy vua rất vừa ý, nhưng vì tuổi còn nhỏ nên chàng chỉ được vua ban cho cam quý, còn về việc nước thì vẫn không được vua cho dự => cảm thấy rất ấm ức, thất vọng, vừa hờn vừa tủi, nghiến chặt răng, bóp nát cam trong tay.

=> Luôn nung nấu ý trí giểt giặc. Chàng quyết tâm học tập binh thư, rèn luyện võ nghệ vơi tinh thần sục sôi tràn đầy nhiệt huyết.

– Lá cờ mang sáu chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” được mẹ thêu => chiêu mộ rất nhiều tráng sĩ gần xa.

– Quân giặc kéo đến nước nhà: Không chần chừ gì, Trần Quốc Toản và quân sĩ đã cùng nhau anh dũng lên đường đánh giặc

– Trận đánh ở của Hàm Tử: Anh dũng, hiên ngang chiến đấu. 

Học tốt bài Lá cờ thêu sáu chữ vàng