Soạn bài Trưởng giả học làm sang – Kết nối tri thức

Soạn bài Trưởng giả học làm sang – Kết nối tri thức

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 101 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy chia sẻ những cảm nhận của em về một diễn viên hài hoặc bộ phim, tiểu phẩm, chương trình hài mà em yêu thích.

Trả lời:

Chương trình “Táo quân”

Táo Quân tập trung vào phản ánh, thảo luận, đả kích những vấn đề nóng bỏng, nổi cộm diễn ra thuộc các lĩnh vực đời sống xã hội một cách hài hước, được thể hiện trong buổi chầu cuối năm, khi các Táo sẽ báo cáo với Ngọc Hoàng về những việc đã làm suốt một năm qua. Táo Quân cũng là sự kết hợp của nhiều loại hình nghệ thuật như tấu nói, hài kịch, dân ca cải lương, chèo, ca trù và nhạc chế.

Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong văn bản:

1. Cách trình bày văn bản kịch bản:

   • Văn bản được trình bày chủ yếu dưới dạng lời thoại của các nhân vật, điều này giúp diễn đạt trực tiếp suy nghĩ và cảm xúc của họ một cách sinh động và hấp dẫn.

2. Chi tiết thợ may may áo ngược hoa:

   • Lời phó may nhấn mạnh rằng những người quý phái đều mặc áo ngược hoa, thể hiện rõ sự mỉa mai đối với ông Giuốc-đanh, người ảo tưởng về đẳng cấp xã hội của mình. Chi tiết này tôn vinh sự ngu dốt và ảo tưởng của ông ta, cũng như làm nổi bật tính cách quê mùa, học đòi làm sang.

3. Tưởng tượng cảnh ông Giuốc-đanh mặc áo:

   • Ông Giuốc-đanh và bốn tên thợ phụ giúp ông mặc lễ phục là hình ảnh gợi lên sự lố bịch, tạo hình ảnh cười của một người đàn ông giàu có nhưng thiếu hiểu biết, mặc lễ phục một cách ngớ ngẩn.

4. Các cách gọi của thợ bạn dành cho ông Giuốc-đanh:

   • Việc gọi ông Giuốc-đanh là “ông lớn”, “cụ lớn”, “đức ông” cho thấy sự nịnh bợ và lợi dụng, nhấn mạnh sự ngu dốt và dễ bị lừa gạt của ông ta.

5. Suy luận về lời thoại của Ni-côn:

   • Lời thoại của Ni-côn chủ yếu là tiếng cười, phản ánh sự giải trí và chế giễu đối với sự ngốc nghếch và hài hước không mong muốn của ông Giuốc-đanh. Ni-côn cười bởi vì ông ta thấy ông Giuốc-đanh bị lừa mà vẫn tự tin về sự quý phái của mình.

6. Lời đề nghị của Ni-côn:

   • Ni-côn đề nghị cho phép mình cười thỏa thích thay vì bị trừng phạt, điều này cho thấy ông ta không thể ngừng cười trước sự ngớ ngẩn của ông Giuốc-đanh. Đây là một yêu cầu mang tính châm biếm, nhấn mạnh vào sự hài hước tự nhiên của tình huống.

Sau khi đọc

Nội dung chính: Văn bản mô tả một cách hài hước và châm biếm những tình huống và tính cách của ông Giuốc-đanh, một nhân vật giàu có nhưng ngu dốt, cố gắng tỏ ra quý phái một cách thảm hại, qua đó khắc họa nét đặc sắc của hài kịch trong việc phản ánh và chế giễu các khía cạnh tiêu cực của xã hội.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Trang phục của ông Giuốc-đanh được diễn tả ở những chi tiết nào trong đoạn trích?

Trả lời:

Những chi tiết miêu tả trang phục của ông Giuốc-đanh:

– Đôi tất lụa chật quá, tôi khổ sở vô cùng mới xỏ chân vào được.

– Áo bị may ngược hoa.

– Đây là bộ lễ phục đẹp nhất triều, và thích hợp nhất. Sáng chế ra được một kiểu áo lễ phục trang nghiêm mà không phải màu đen, thật là một kỳ công tuyệt tác.

– Tôi có đem người đến để mặc áo cho ngài theo nhịp điệu, vì những loại áo này phải mặc có nghi lễ.

Câu 2 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Ở Lớp II, Hồi thứ ba, hành động cười của nhân vật Ni-côn cho biết điều gì về bộ trang phục của ông Giuốc-đanh? Nếu em là nhân vật Ni-côn, em có thấy bộ trang phục của ông Giuốc-đanh là đáng cười không? Vì sao?

Trả lời:

– Ở Lớp II, Hồi thứ ba, hành động cười của nhân vật Ni-côn cho thấy rằng bộ trang phục của ông Giuốc-đanh rất lố lăng, bị thợ may lừa bịt một cách trắng trợn như vậy.

– Nếu là nhân vật Ni-côn, em cũng thấy bộ trang phục của ông Giuốc-đanh rất đáng cười, vì ông Giuốc-đanh ngu dốt chẳng biết gì, chỉ vì thói học đòi làm sang mà bác phó may và tay thợ phụ lợi dụng để kiếm chác. Người ta cười khi thấy ông ngớ ngẩn tưởng rằng phải mặc áo hoa ngược mới là sang trọng. Người ta cười khi thấy ông cứ moi mãi tiền ra để mua lấy mấy cái danh hão.

Câu 3 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Ông Giuốc-đanh đặt làm trang phục với mong muốn gì? Chỉ ra nét tính cách nổi bật ở nhân vật và giải thích vì sao ông dễ dàng bị những người như thợ may lừa mị, lợi dụng và trở thành đáng cười trong mắt người hầu.

Trả lời:

– Ông Giuốc – đanh đặt làm trang phục với mong muốn trở thành quý tộc, được bước chân vào giới thượng lưu. 

– Nét tính cách của Giuốc-đanh: ngu dốt, ưa xu nịnh, học đòi làm sang.

– Ông dễ dàng bị những người như thợ may lừa mị, lợi dụng và trở thành đáng cười trong mắt người hầu vì Giuốc-đanh ngu dốt chẳng biết gì, chỉ vì thói học đòi làm sang mà bác phó may và tay thợ phụ lợi dụng để kiếm chác. Người ta cười khi thấy ông ngớ ngẩn tưởng rằng phải mặc áo hoa ngược mới là sang trọng. Người ta cười khi thấy ông cứ moi mãi tiền ra để mua lấy mấy cái danh hão.

Câu 4 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Lời thoại trong các lớp kịch có gì đáng chú ý?

Trả lời:

Trong lớp kịch này, Mô-li-e sử dụng hai kiểu ngôn ngữ là ngôn ngữ trực tiếp của nhân vật và ngôn ngữ kể chuyện của tác giả.

Ngôn ngữ trực tiếp có khi là lời đối thoại giữa các nhân vật với nhau. Ví dụ như Giuốc-đanh đối đáp với bác phó may về đôi bít tất lụa hay về đôi giày quá chật, về chiếc áo may ngược hoa… Cũng có khỉ là lời độc thoại như đoạn Giuốc-đanh tự nói với mình. Đoạn kể về cảnh bác phó may và bọn thợ phụ mặc lễ phục cho Giuốc-đanh là ngôn ngữ kể chuyện. Trong kịch nói thì đối thoại là ngôn ngữ chính, qua đó làm nổi bật tính cách nhân vật. 

Câu 5 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Xoay quanh sự việc mặc trang phục của ông Giuốc-đanh, em hãy chỉ ra những nét tương phản trong hành động của ông Giuốc-đanh và các nhân vật khác.

Trả lời:

Mô-li-e chuyển tiếp từ cảnh trước sang cảnh sau ở lớp kịch này một cách hết sức tự nhiên và khéo léo. Khi ông Giuốc-đanh mặc xong bộ lễ phục là được tay thợ phụ tôn xưng là “ông lớn” ngay, khiến ông tưởng rằng cứ mặc lễ phục vào là nghiễm nhiên trở thành quý phái.

– Khác với tính cách của bác phó may, tay thợ phụ ranh mãnh dùng mánh khóe nịnh hót để moi tiền, điểm huyệt đúng thói học đòi làm sang của ông Giuốc-đanh. Thấy ông mắc mưu, tay thợ phụ dấn thêm mấy bước, cứ tôn lên mãi “ông lớn” đến “cụ lớn” rồi đến “đức ông”.

– Ông Giuốc-đanh vẫn nghĩ đến túi tiền của mình đấy. Thấy tay thợ phụ không tôn ông lên cao thêm nữa, ông nói riêng: “Nó như thế là phải chăng, nếu không ta đến mất tong cả túi tiền cho nó thôi”. Nhưng qua câu nói đó, ta thay tính cách trưởng giả học đòi làm sang ở ông vẫn mãnh liệt lắm. Ông sẵn sàng cho hết cả tiền để được “làm sang”.

Câu 6 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nêu một vài thủ pháp trào phúng trong đoạn trích.

Trả lời:

Một vài thủ pháp trào phúng trong đoạn trích: tạo tình huống kịch, dùng điệu bộ gây cười…

Câu 7 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Giả sử em được đóng vai ông Giuốc-đanh để diễn đoạn trích này, em sẽ chọn trang phục, thể hiện dáng vẻ, điệu bộ của nhân vật như thế nào?

Trả lời:

– Trang phục: Chọn những trang phục nhã nhặn, phù hợp với hoàn cảnh, lối sống của mình.

– Dáng vẻ điệu bộ: Thuê thầy dạy mình lễ nghi, kiến thức. Răn đe, chỉnh đốn những tên phó may, thợ phụ nhốn nháo, khôn lỏi, chỉ biết nịnh hót, tranh thủ bòn rút tiền của chủ nhân. 

Câu 8 (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, trong cuộc sống hiện nay còn có những người như ông Giuốc-đanh không? Cho ví dụ.

Trả lời:

Trong cuộc sống hiện nay còn có rất nhiều người như ông Giuốc-đanh. Đó là những người ưa nịnh, ngu dốt, không biết nhìn nhận lại bản thân,…

* Viết kết nối với đọc

Bài tập (trang 106 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về chi tiết phó may may áo ngược hoa trong đoạn trích.

Đoạn văn tham khảo

Trong vở hài kịch Trưởng giả học làm sang chi tiết phó may may áo ngược hoa đã cho thấy ông Giuốc-đanh là một kẻ ngu dốt, ưa nịnh, học đòi làm sang còn tên phó may thì ranh mãnh dùng mánh khóe nịnh hót để moi tiền, điểm huyệt đúng thói học đòi làm sang của ông Giuốc-đanh. Ông Giuốc-đanh trách thì bác phó may lại kêu ông có dặn may xuôi đâu. Giuốc-đanh bực mình lắm nhưng khi nghe bác phó may nói quý tộc thường mặc thế thì ông lại thôi, vì cốt sao ông mặc cho giống một quý tộc là được. Chỉ cần có thế bác phó may không cần may lại mà lại còn được khen là may được đấy. Tất cả mọi thứ được qua loa khi bộ áo khen là giống quý tộc kể cả chuyện ăn bớt vải cũng không đáng quan tâm nữa. Điều đáng buồn cười thứ hai là vải hoa thì đương nhiên phải may bông hoa hướng lên trên, nhưng bác phó chẳng biết là do vụng hay do cố tình biến Giuốc-đanh thành trò cười cho thiên hạ nên đã may hoa chúc xuống phía dưới. Qua đây có thể thấy được nhà viết kịch Mô-li-e thật sự thành công khi xây dựng nhân vật Giuốc-đanh này đồng thời qua đây tác giả phê phán những người ham danh hão, muốn học người ta làm quý tộc trong khi bản thân không biết gì, để cho những nhân vật kia lừa gạt một cách trắng trợn.Vở hài kịch Trưởng giả học làm sang là lời cảnh báo cho những kẻ bị tha hóa về nhân cách, hoang tưởng về mình, ham thích những thứ mình không thể có và không nên có.