Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 8 trang 45

Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 8 trang 45 – Kết nối tri thức

Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chỉ ra câu thơ, câu văn có sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ trong các trường hợp sau:

a. Lặn lội thân cò khi quãng vắng

Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

(Trần Tế Xương, Thương vợ)

b. Xóm làng xanh mát bóng cây

Sông xa trắng cánh buồm bay lưng trời

(Trần Đăng Khoa, Quê em)

c. Chị Dậu về đến đầu nhà đã nghe tiếng khóc khàn khàn của hai đứa trẻ. Sấp ngửa, chị chạy vào cổng, quẳng cả rổ mẹt, mê nón xuống sân, rồi vội vàng chị vào trong nhà.

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

Trả lời:

Các câu thơ câu văn có sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ:

a. Lặn lội thân cò khi quãng vắng

    Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

b. Xóm làng xanh mát bóng cây

    Sông xa trắng cánh buồm bay lưng trời.

d. Sấp ngửa, chị chạy vào cổng, quẳng cả rổ mẹt, mê nón xuống sân, rồi vội vàng chị vào trong nhà.

Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Lom khom dưới núi tiều vài chú

Lác đác bên sông chợ mấy nhà

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.

(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)

a. Chỉ ra các câu thơ sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ trong đoạn thơ.

b. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đảo ngữ trong từng câu thơ.

Trả lời:

a. Các câu thơ trong đoạn thơ sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ như sau:

“Lom khom dưới núi tiều vài chú”

“Lác đác bên sông chợ mấy nhà”

“Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,”

“Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.”

b. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đảo ngữ trong từng câu thơ:

Trong câu thơ đầu tiên, biện pháp tu từ đảo ngữ được sử dụng để tạo ra hình ảnh của những chú tiều “lom khom dưới núi”, với từ “lom khom” nhấn mạnh vào sự nhỏ bé, yếu đuối của chúng, tạo ra cảm giác cô đơn và hiu quạnh.

Câu thơ thứ hai mô tả về cảnh “lác đác bên sông chợ mấy nhà”, sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ để nhấn mạnh vào sự nhỏ nhắn, ít ỏi của những ngôi nhà ven sông, tạo ra một không gian vắng vẻ, cô đơn.

Trong hai câu thơ cuối cùng, biện pháp tu từ đảo ngữ được sử dụng để tạo ra hình ảnh âm thanh và tâm trạng. “Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,” và “Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.” đều là một kết hợp tuyệt vời giữa âm thanh và tâm trạng. Cả hai câu thơ này nhấn mạnh vào sự đau khổ và nỗi nhớ thương sâu sắc của người viết, tạo ra một hiệu ứng cảm xúc mạnh mẽ.

Câu 3 (trang 46 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đảo ngữ trong các đoạn thơ sau:

a. Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy

Mất ổ bầy chim dáo dác bay.

(Nguyễn Đình Chiểu, Chạy giặc)

b. Con đê cát đỏ cỏ viền

Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò.

(Hoàng Tố Nguyên, Gò Me)

c. Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ

Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.

(Tế Hanh, Quê hương)

Trả Lời

a. Trong đoạn thơ, biện pháp tu từ đảo ngữ được sử dụng để nhấn mạnh khung cảnh hỗn loạn và tan thương của việc chạy trốn khỏi giặc. “Lơ xơ” và “dáo dác” là những từ gợi lên cảm giác lạc lõng và mất mát. Hình ảnh của những đứa trẻ phải rời bỏ nhà cửa, cùng với bầy chim mất ổ bay lơ lửng, tạo ra một bức tranh đầy xúc động về sự tan hoang và khổ đau.

b. Biện pháp tu từ đảo ngữ trong đoạn thơ này được sử dụng để tạo ra một bức tranh sinh động và tươi mới về thiên nhiên. “Sinh động, tươi mát, tràn ngập sức sống” nhấn mạnh vào sự phong phú và tươi đẹp của cảnh vật, đồng thời thể hiện sự bình yên và thư thả thông qua các hình ảnh bình dị như chim hót và cây cỏ xanh tốt.

c. Trong đoạn thơ này, biện pháp tu từ đảo ngữ được sử dụng để tạo ra một bức tranh sôi động và náo nhiệt về cuộc sống hàng ngày trên bến cảng. “Ôn ào, tấp nập” và “nhịp sống náo nhiệt” nhấn mạnh vào sự sôi động và năng động của bến cảng, trong khi “niềm vui trước những thành quả lao động” thể hiện sự hài lòng và tự hào về công việc đã hoàn thành.