Soạn bài Qua Đèo Ngang (trang 56) – Kết nối tri thức

Soạn bài Qua Đèo Ngang (trang 56) – Kết nối tri thức

1. Đề tài và các yếu tố thi luật của bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật:

– Đề tài: Thiên nhiên và quê hương đất nước

– Các yếu tố thi luật:

Bước tới đèo Ngang bóng xế tà, (vần)

   T      T   B      B        T     T  B

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. (vần)

  T   B     B     T   T   B      B

Lom khom dưới núi tiều vài chú,

   B       B       T    T    B    B    T

Lác đác bên sông rợ mấy nhà. (vần)

  T     T    B     B    T    T     B

Nhớ nước, đau lòng con cuốc cuốc,

   T      T       B    B     B     T       T

Thương nhà, mỏi miệng cái da da. (vần)

   B          B     T      T        T  B   B

Dừng chân đứng lại: trời, non, nước,

  B        B      T     T     B     B       T

Một mảnh tình riêng, ta với ta. (vần)

  T      T       B     B     B   T  B

+ Vần: bằng

+ Luật: trắc

+ Đối: câu 3 và câu 4, câu 5 và câu 6

2. Tác giả sử dụng các yếu tố thời gian, không gian, âm thanh và sự vật để miêu tả bức tranh thiên nhiên:

• Thời gian: Bóng xế tà, tạo nên không khí buổi chiều tà, khi ánh nắng bắt đầu dần dần nhạt đi.
• Không gian: Đèo Ngang, là một địa điểm cụ thể trong thiên nhiên, thể hiện bức tranh sắc nét của vùng núi non, sự hùng vĩ và hoang sơ.
• Âm thanh: Mô tả âm thanh của con quốc quốc và cái gia gia, tạo ra âm điệu tự nhiên của môi trường thiên nhiên.
• Sự vật: Cỏ cây chen đá, lá chen hoa, chú tiều, chợ bên sông, con quốc quốc, cái gia gia, trời, non, nước. Tất cả những sự vật này tạo nên cảnh đẹp và sự sống động của thiên nhiên xung quanh Đèo Ngang.

3. Cảm xúc, tâm trạng của nhà thơ:

• Tâm trạng nhớ nước, quê hương rõ ràng qua việc mô tả bức tranh thiên nhiên, là biểu hiện của tình cảm sâu sắc với đất nước, với nơi sinh sống.
• Tâm trạng cô đơn, trống vắng, lẻ loi một mình giữa thiên nhiên bao la, thể hiện sự nhỏ bé và yếu đuối của con người trước vẻ đẹp hùng vĩ của tự nhiên.

4. Tác dụng của các từ tượng hình, từ tượng thanh và biện pháp tu từ đảo ngữ:

• Từ tượng hình như lom khom, lác đác, tạo ra hình ảnh sinh động, thể hiện sự rối ren, lộn xộn của cảnh vật.
• Từ tượng thanh như quốc quốc, gia gia, tạo ra âm thanh tự nhiên, làm cho bức tranh thiên nhiên trở nên sống động hơn.

=> Tác dụng: Tất cả các yếu tố trên cùng nhau tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động, đầy cảm xúc và sâu sắc, thể hiện sự kỳ diệu và vẻ đẹp của tự nhiên, đồng thời cũng làm nổi bật tâm trạng và cảm xúc của nhà thơ đối với quê hương và cuộc sống.