Bài 13: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918)

(trang 71 sgk Lịch Sử 8): – Vì sao các nước đế quốc ráo riết chuẩn bị Chiến tranh thế giới thứ nhất?

Trả lời:

Các nước đế quốc ráo riết chuẩn bị Chiến tranh thế giới thứ nhất vì mong muốn thanh toán đối thủ để chia lại thuộc địa.

(trang 71 sgk Lịch Sử 8): – Nêu những nét chính về diễn biến chiến sự trong giai đoạn thứ nhất.

Trả lời:

– Khởi đầu, Đức chớp nhoáng đánh chiếm Bỉ rồi thọc sang Pháp, ngăn chặn con đường ra biển không cho quân Anh tiếp viện, Pa-ri bị uy hiếp. Quân Nga tấn công vào Đông Phổ, buộc Đức phải điều tiết quân để chống lại Nga. Pa-ri được giải vây. Pháp phản công và giành thắng lợi ở Mác-nơ. Quân Anh đổ bộ lên lục địa châu Âu. Chiến tranh chớp nhoáng của Đức bị thất bại.

– Năm 1915, Đức dồn quân sang mặt trận phía đông tấn công Nga. Năm 1916, Đức lại quay lại mặt trận phía tây tấn công pháo đài Vec- ddooong của Pháp. Từ cuối năm 1916, quân Đức, Áo- Hung từ thế chủ động chuyển sang thế phòng ngự ở cả hai mặt trận đông-tây.

(trang 72 sgk Lịch Sử 8): – Lập niên biểu về giai đoạn thứ hai của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Trả lời:

Thời gian Sự kiện chính
28-7 đến 4-8-1914 Áo-Hung tuyên chiến với Xéc-bi; Đức tuyên chiến với Nga, Pháp; Anh tuyên chiến với Đức
Cuối 1914 Ưu thế thuộc về phe Liên minh
Cuối 1915 Nga tấn công Đức ở phía Đông, kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Đức thất bại
Năm 1916 Cả hai phe chuyển sang thế phòng ngự
Năm 1917 Ưu thế thuộc về phe Hiệp ước, chiến sự chủ yếu ở mặt trận phía Tây
7-11-1917 Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi. Nước Nga Xô – viết rút khỏi chiến tranh
9-11-1918 Cách mạng bùng nổ ở Đức, chế độ quân chủ bị lật đổ
11-11-1918 Chính phủ Đức đầu hàng không điều kiện, chiến tranh kết thúc

(trang 72 sgk Lịch Sử 8): – Sự chuyển biến chiến sự ở giai đoạn này diễn ra như thế nào ?

Trả lời:

– Từ mùa xuân năm 1917, chiến sự chủ yếu diễn ra ở mặt trận Tây Âu. Phe Hiệp ước phản công, phe Liên minh thất bại và đầu hàng.

– Ngày 7-11-1917, Cách mạng tháng Mười tháng lợi ở Nga, Nhà nước Xô viết rút khỏi chiến tranh.

– Tháng 7 – 1918, quân Anh, Pháp bắt đầu phản công và đến tháng 9 -1918, quân Anh, Pháp, Mĩ tổng tấn công ở khắp các mặt trận. Các đồng minh của

Đức lần lượt đầu hàng.

– Ngày 9-11-1918, cách mạng bùng nổ ở Đức, lật đổ nền quân chủ và thành lập chế độ cộng hoà.

– Ngày 11 – 11 – 1918, Chính phủ mới ở Đức đầu hàng không điều kiện. Chiến tranh thế giới kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của phe Đức, Áo-Hung.

(trang 73 sgk Lịch Sử 8): – Từ diễn biến và kết cục của Chiến tranh thế giới thứ nhất, em hãy nêu tính chất của nó.

Trả lời:

Tính chất của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa, chỉ đem lại nguồn lợi cho tư sản cầm quyền

Bài 1 (trang 73 sgk Lịch sử 8): Nguyên nhân nào dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Lời giải:

– Sự phát triển không đồng đều của chủ nghĩa tư bản vào cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX đã làm so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc thay đổi. Các đế quốc phát triển sớm – đế quốc “già” (Anh. Pháp)… kinh tế phát triển chậm lại, nhưng lại có nhiều thuộc địa. Còn các đế quốc mới ra đời – đế quốc “trẻ” như Đức, Mĩ, Nhật lại phát triển kinh tế nhanh, nhưng có ít thuộc địa. Vì vậy, mâu thuẫn giữa các nước đế quốc “già” và “trẻ” về thuộc địa là hết sức gay gắt. Cho nên các đế quốc Đức. Mĩ. Nhật tích cực chuẩn bị một kế hoạch gây chiến tranh để giành giật thuộc địa.

– Vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX đã diễn ra cuộc chiến tranh Mĩ – Tây Ban Nha (1898): Mĩ chiếm lại Phi-líp-pin và Cu-ba của Tây Ban Nha; Chiến tranh Anh – Bỏ-Ơ (1899 -1902): Anh thôn tính hai quốc gia của người Bỏ-Ơ; Chiến tranh Nga – Nhật (1904 – 1905): Nhật đánh bật Nga ra khỏi bán đảo Triểu Tiên và Đông Bắc Trung Quốc.

– Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc trở nên hết sức gay gắt dẫn đến hình thành hai khối quân sự đối lập là: khối Liên minh Đức – Áo-Hung (1882) và khối Hiệp ước Anh – Pháp – Ngà (1907). Hai khối này tích cực chạy đua vũ trang và chuẩn bị chiến tranh để giành giật thuộc địa của nhau. Đây chính là nguyên nhân sâu xa của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất.

– Nguyên nhân trực tiếp, bắt đầu từ việc Thái tử Phéc-đi-năng của đế quốc Áo Hung bị một người Xéc-bi ám sát ngày 28 – 6 – 1914. Đế quốc Đức – Áo liền chớp lấy thời cơ đó để gây ra cuộc chiến tranh.

Bài 2 (trang 73 sgk Lịch sử 8): Chiến tranh thế giới thứ nhất đã gây nên những hậu quả như thế nào ?

Lời giải:

– Chiến tranh đã gây những thảm họa hết sức to lớn đối với nhân loại: 33 nước với 1500 triệu dân bị lôi vào vòng khói lửa, khoảng 10 triệu người bị chết, trên 20 triệu người bị thương.

– Tuy nhiên, một kết quả quan trọng trong quá trình chiến tranh là sự thành công của Cách mạng tháng Mười Nga và việc thành lập Nhà nước Xô viết, đánh dấu một bước chuyển lớn trong cục diện chính trị thế giới.

Bài 3 (trang 73 sgk Lịch sử 8): Lập bảng niên biểu những sự kiện chính của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Lời giải:

Thời gian Sự kiện
8-1914 Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ
1914-1916 Giai đoạn thứ nhất của cuộc chiến
7-11-1917 Cách mạng tháng Mười Nga thành công
9-1918 Quân Anh, Pháp, Mỹ tổng tấn công trên khắp các mặt trận
11-11-1918 Đức đầu hàng không điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.