Soạn bài Người thầy đầu tiên – Kết nối tri thức

Soạn bài Người thầy đầu tiên – Kết nối tri thức

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 21 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

– Mỗi người chúng ta đều được học các thầy cô giáo khác nhau, và mỗi chúng ta sẽ có những cảm nhận ấn tượng về thầy cô khác nhau. Các bạn hãy chia sẻ với mọi người về thầy/cô mà bạn yêu quý.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Nhận biết: Người kể chuyện ở đây là ai?

– Người kể chuyện là anh họa sĩ xưng tôi

2. Theo dõi: Sự thay đổi nhân vật người kể chuyện

– Sự thay đổi nhân vật người kể chuyện: bà An-tư-nai xưng tôi

3. Theo dõi: Ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật.

– Cuộc đối thoại giữa thầy Đuy-sen và An-tư-nai

4. Theo dõi: Những chi tiết miêu tả sự quan tâm, chăm sóc các học trò của thấy Đuy-sen.

– Những chi tiết miêu tả sự quan tâm, chăm sóc các học trò của thấy Đuy-sen: Thầy bế các em qua suối: lưng thì cõng, tay thì bế.

5. Theo dõi: Suy nghĩ, cảm xúc của An-tư-nại về mọi người, về thầy Đuy-sen.

– Suy nghĩ, cảm xúc của An-tư-nại về mọi người, về thầy Đuy-sen:

+ Bọn nhà giàu: đó là những con người ngu xuẩn, bộ mặt láo xược, ngu lắm, tồi lắm.

+ Thầy lạc quan kể chuyện vui cho học sinh quên đi mọi sự.

+ Thầy cố gắng tìm gỗ làm cầu cho học sinh qua suối.

6. Hình dung: Hình ảnh thấy Đuy-sen trong kí ức của An-tư-nai.

– Hình ảnh thấy Đuy-sen trong kí ức của An-tư-nai:

+ Thầy đi chân không, làm không ngơi tay.

+ Khi thấy An-tư-nai ngã, thầy quẳng tảng đá trên tay, nhảy ngay lại, đỡ lên, rồi bế chạy lên bờ, lót chiếc áo choàng đặt An-tư-nai vào đó.

+ Thày xoa hai chân, bóp chặt đôi tay lạnh cóng và đưa lên miệng hà hơi

=> Hình ảnh một người thầy chu đáo, tận tâm và thương yêu học trò.

7. Theo dõi: Tình cảm của An-tư-nai và các học trò dành cho thầy Đuy-sen.

– Tình cảm của An-tư-nai và các học trò dành cho thầy Đuy-sen:

+ An-tư-nai ước thầy là anh ruột, được bá cổ thầy, thủ thỉ với thầy những lời đẹp đẽ nhất.

+ Học trò: yêu mến thầy vì tấm lòng nhân từ, ý nghĩ tốt lành, vì những ước mơ của thầy về tương lai của học trò

8. Nhận biết: Người kể chuyện ở phần (4) là ai?

– Người kể chuyện ở phần (4) là: anh họa sĩ xưng tôi

9. Suy luận: Người kể chuyện băn khoăn, trăn trở về điều gì?

– Người kể chuyện băn khoăn, trăn trở về: bức tranh đang dở dành tặng người thầy đầu tiên của làng.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: Văn bản Người thầy đầu tiên kể về thầy giáo Đuy-sen hết lòng vì học trò và cô học trò An-tư-nai thông minh lanh lợi. Qua đó người đọc thấy được tình cảm thầy trò cao quý và thiêng liêng.

Soạn bài Người thầy đầu tiên - Kết nối tri thức

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

Người kể chuyện và ngôi kể trong từng phần của đoạn trích là:

Phần Người kể Ngôi kể
1 Anh họa sĩ Thứ nhất
2 An-tư-nai Thứ nhất
3 An-tư-nai Thứ nhất
4 Anh họa sĩ Thứ nhất

Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

– Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có mối quan hệ: hai người cùng một làng, cùng được mời về dự khánh thành ngôi trường mới.

Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

– Hoàn cảnh sống của An-tư-nai qua cuộc trò chuyện giữa thầy và các bạn nhỏ là mồ côi cha mẹ, sống cùng chú thím, cuộc sống khó khăn, phải đi kiếm phân bò, phân ngựa khô về để làm chất đốt.

Câu 4 (trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

a. Hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật: An-tư-nai.

b. Những chi tiết tiêu biểu được nhà văn sử dụng để khắc hoạ nhân vật thầy Đuy-sen là:

+ Thầy bế các em qua suối: lưng thì cõng, tay thì bế.

+ Thầy đi chân không, làm không ngơi tay.

+ Khi thấy An-tư-nai ngã, thầy quẳng tảng đá trên tay, nhảy ngay lại, đỡ lên, rồi bế chạy lên bờ, lót chiếc áo choàng đặt An-tư-nai vào đó.

+ Thày xoa hai chân, bóp chặt đôi tay lạnh cóng và đưa lên miệng hà hơi ấm.

c. Khái quát đặc điểm tính cách nhân vật thầy Đuy-sen: 

Thầy Đuy-sen là một người thầy chu đáo, tận tâm và thương yêu học trò.

Câu 5 (trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

– Tình cảm của An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen:

+ An-tư-nai ước thầy là anh ruột, được bá cổ thầy, thủ thỉ với thầy những lời đẹp đẽ nhất.

+ Yêu mến thầy vì tấm lòng nhân từ, ý nghĩ tốt lành, vì những ước mơ của thầy về tương lai của học trò

– Nhờ “người thầy đầu tiên” ấy, cuộc đời An-tư-nai đã thay đổi từ cô bé nghèo mồ côi trở thành bà viện sĩ Mát-xcơ-va.

Câu 6 (trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

– Ở phần (4), nhân vật người hoạ sĩ đã có những ý tưởng cho bức tranh vẽ thầy

Đuy-sen là:

+ Hai cây phong của An-tư-nai và Đuy-sen

+ Một đứa bé đi chân không, da rám nắng

+ Người thầy đầu tiên, bế trẻ con qua suối, cạnh đấy những con ngựa no nê hung dữ

+ Người thầy giáo tiễn An-tư-nai lên tỉnh

+ Một bức tranh giống tiếng gọi của Đuy-sen mà đến nay An-tư-nai vẫn còn nghe vẳng lại.

– Em ủng hộ ý tưởng: “Người thầy đầu tiên”, đó là lúc Đuy-sen bế trẻ con qua suối, cạnh đấy những con ngựa no nê hung dữ, những con người đần độn, mũ lông cáo đỏ đi qua đang chế giễu ông… Em ủng hộ ý tưởng này là bởi hình ảnh có sự đối lập giữa những con người ngu xuẩn, hung dữ với hình ảnh người thầy đang chăm lo cho học trò. Sự đối lập đó càng làm tăng thêm giá trị, vai trò của người thầy.

Câu 7 (trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

– Cách nhà văn thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích:  đầu tiên là họa sĩ kể chuyện, tiếp đến là An-tư-nai và kết thúc là họa sĩ kể chuyện. Người họa sĩ kể chuyện khiến cho câu chuyện được kể sẽ khách quan hơn bằng con mắt của người ngoài cuộc, và khi An-tư-nai kể người đọc sẽ tin tưởng vào nội dung câu chuyện và người đọc cũng thấy được cảm xúc chân thật của những người trong câu chuyện.

* Viết kết nối với đọc 

Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) kể lại nội dung của phần (1) hoặc phần (4) văn bản Người thầy đầu tiên bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.

Đoạn văn tham khảo: 

Kể lại nội dung phần (1) bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.

Mùa thu năm ấy anh họa sĩ nhận được một bức điện mời về dự khánh thành ngôi trường mới của làng. Nhận được thư anh rất vui và háo hức. Trong số những người được mời về dự có cả bà viện sĩ An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va là đồng hương với anh. Kết thúc buổi lễ cả hai cùng trở về thành phố. Bà viện sĩ đã viết thư cho anh nhờ kể lại câu chuyện về thầy Đuy-sen với dân làng và mọi người như một hành động chuộc lỗi. Anh họa sĩ đã mang nặng lòng những ấn tượng của lá thư ấy mấy ngày liền và quyết định thay mặt và An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va kể hết câu chuyện.