Soạn bài (Nói và nghe trang 80) Tóm tắt nội dung thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên – Cánh diều

Soạn bài (Nói và nghe trang 80) Tóm tắt nội dung thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên – Cánh diều

Soạn bài (Nói và nghe trang 80) Tóm tắt nội dung thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên - Cánh diều

1. Định hướng

1.1. Kỹ năng tóm tắt thông tin từ một bài thuyết minh giải thích về một hiện tượng tự nhiên là vô cùng quan trọng, giúp hiểu và nắm bắt được các điểm chính mà người nói đưa ra. Tóm tắt giúp cô đọng lại nội dung, chỉ ra những thông tin trọng tâm, và loại bỏ những chi tiết không cần thiết. Dù tóm tắt từ bài nói hay văn bản viết, mục đích cuối cùng là giữ lại những phần thông tin quan trọng nhất.

1.2. Để có thể tóm tắt hiệu quả ý chính của một bài trình bày về hiện tượng tự nhiên, các em cần lưu ý:

  • Nghe chú ý: Lắng nghe một cách chú tâm để không bỏ sót bất kỳ thông tin quan trọng nào. Đây là bước đầu tiên và cơ bản nhất trong quá trình tóm tắt.
  • Ghi chép các ý chính: Trong khi nghe, hãy ghi chép lại các ý chính mà người thuyết minh đưa ra. Điều này đòi hỏi khả năng phân biệt được thông tin chính và thông tin phụ, cũng như khả năng ghi chép nhanh.
  • Phân loại thông tin: Phân biệt các ý lớn và các ý nhỏ hỗ trợ. Ý lớn là những thông tin cốt lõi, còn ý nhỏ là những chi tiết bổ sung thêm cho ý lớn.
  • Sử dụng các ví dụ minh họa: Các ví dụ minh họa giúp làm rõ hơn các ý chính và nên được ghi chú khi chúng thực sự cần thiết và có tính chất đại diện cho ý lớn mà người nói muốn truyền tải.
  • Tổ chức lại thông tin: Sau khi ghi chép, cần sắp xếp lại các ý đã ghi để tạo thành một dàn ý logic, dễ hiểu, đảm bảo rằng tóm tắt không chỉ ngắn gọn mà còn phải trọn vẹn nội dung.
  • Soạn thảo bản tóm tắt: Viết lại bản tóm tắt dựa trên dàn ý đã sắp xếp, sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, tránh nhầm lẫn hoặc sai sót.

Việc tập trung phát triển kỹ năng này không chỉ giúp trong việc học tập mà còn trong cả quá trình làm việc sau này, khi cần phải tóm tắt và truyền đạt lại thông tin một cách hiệu quả.

Soạn bài (Nói và nghe trang 80) Tóm tắt nội dung thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên - Cánh diều

2. Thực hành

Bài tập: Nghe bạn thuyết minh giải thích hiện tượng núi lửa, ghi lại các ý chính của bài thuyết trình đó.

a) Chuẩn bị

– Xem lại nội dung thuyết minh giải thích hiện tượng núi lửa đã làm trong phần Viết.

– Chú ý các hướng dẫn trong mục 1. Định hướng để nắm được cách tóm tắt ý chính khi nghe.

b) Nói và nghe

– Người nói trình bày vấn đề theo dàn ý đã chuẩn bị.

– Các bạn khác thực hành nghe và ghi lại các ý chính của bài thuyết trình.

– Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục c (trang 35). Ở bài này, chú ý rèn luyện kĩ năng nghe nhiều hơn.

* Bài tóm tắt tham khảo

– Núi lửa là ngọn núi có miệng ở đỉnh, các chất khoáng được nóng chảy với nhiệt độ và áp suất cao bị phun ra ngoài.

– Một ngọn núi lửa hoàn chỉnh sẽ có cấu tạo gồm 7 bộ phận.

– Phân loại núi lửa:

+ Dựa theo hình dáng: núi lửa hình chóp và núi lửa hình khiên

+ Dựa theo dạng thức hoạt động: núi lửa thức, núi lửa ngủ và núi lửa chết.

– Hoạt động của núi lửa: Đá nóng chảy liên tục được đẩy lên phía trên, những ngọn núi liên tục tăng về độ cao. Khi áp lực của các dòng chảy mắc ma phun trào lên trên qua miệng núi thì gây ra hiện tượng núi lửa phun trào.

– Tác hại của hiện tượng: mỏ khoáng sản phong phú, năng lượng địa nhiệt, đất đai tơi xốp, màu mỡ.

– Lợi ích của hiện tượng: làm biến đổi môi trường sinh thái, suy giảm tài nguyên sinh học của vùng bị ảnh hưởng, tăng tính nhạy cảm của những thiên tai nguy hiểm.

d) Kiểm tra và chỉnh sửa

Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục d (trang 36); nội dung kiểm tra đối chiếu với dàn ý đề văn đã làm ở bài này.