Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức

Tác giả – tác phẩm: Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt – Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức

I. Tác giả văn bản Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt

Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt - Tác giả tác phẩm (mới 2022) - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức

– Vũ Bằng (1913-1984), sinh ra tại Hà Nội

– Ông là nhà văn và nhà báo đã sáng tác từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, có sở trường về truyện ngắn, tùy bút, bút kí

– Sau năm 1954, ông vào Sài Gòn vừa viết văn, vừa làm báo vừa hoạt động cách mạng

– Năm 2007, Vũ Bằng được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật

II. Tìm hiểu tác phẩm Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt

1. Thể loại: 

Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt thuộc thể loại tùy bút.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

– Tác phẩm được viết trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt, tác giả sống ở vùng kiểm soát của Mĩ – Ngụy, xa cách quê hương đất Bắc. Nhà văn đã gửi gắm vào trong trang sách nỗi niềm thương nhớ da diết quê hương, gia đình và lòng mong mỏi đất nước hòa bình, thống nhất

– Bài văn được trích từ thiên tùy bút “Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt” trong tập tùy bút “Thương nhớ mười hai”

Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt - Tác giả tác phẩm (mới 2022) - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức

3. Phương thức biểu đạt: 

Văn bản Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt có phương thức biểu đạt là miêu tả, kết hợp biểu cảm

4. Tóm tắt văn bản Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt: 

Văn bản “Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt” là lời của một người con xa quê hương, khao khát được đoàn tụ viết về mùa xuân trên mảnh đất Bắc. Trước tiên là những dòng suy nghĩ về quy luật chung của thiên nhiên, mùa xuân sau đó đi vào cảm nhận sâu sắc từng chi tiết mùa xuân của đất Bắc trên những phương diện: cảnh sắc, thời tiết, những lễ nghi, phong tục. Theo dòng cảm xúc đó, tác giả tiếp tục miêu tả lại không khí và sự thay đổi của mùa xuân sau ngày rằm tháng Giêng. Từ đó giúp người đọc cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết của tác giả.

5. Bố cục bài Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt: 

Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt có bố cục gồm 3 phần

– Phần 1 (từ đầu đến “mê luyến tâm hồn”): Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với màu xuân

– Phần 2 (tiếp đó đến “mở hội liên hoan”): Cảnh sắc, không khí mùa xuân Hà Nội

– Phần 3 (còn lại): Cảnh sắc và không khí màu xuân sau ngày rằm tháng Giêng

6. Giá trị nội dung: 

Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân Hà Nội và miền Bắc được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê. Bài tùy bút đã biểu lộ chân thực và cụ thể tình quê hương, đất nước, lòng yêu cuộc sống và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, ngòi bút tài hoa của tác giả

7. Giá trị nghệ thuật: 

– Trình bày nội dung văn bản theo dòng cảm xúc lôi cuốn, say mê

– Lựa chọn từ ngữ, câu văn linh hoạt, biểu cảm, giàu hình ảnh

– Có nhiều so sánh, liên tưởng độc đáo, giàu chất thơ

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt

1. Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân

– Ai cũng chuộng mùa xuân

– Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió

– Ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con, ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng

– Nghệ thuật: điệp ngữ

– Giọng văn: nhẹ nhàng, say đắm

⇒ Tình yêu mùa xuân là điều hiển nhiên, luôn tồn tại trong sâu thẳm trái tim mỗi người, đấy là một quy luật.

2. Cảnh sắc và không khí mùa xuân Hà Nội

Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt - Tác giả tác phẩm (mới 2022) - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức

– Thời tiết: mưa riêu riêu, gió lành lạnh

– Âm thanh:

+ Tiếng nhạn kêu trong đêm

+ Tiếng trống vọng chèo từ xa

+ Câu hát ân tình của cô gái đẹp

– Khung cảnh gia đình: bàn thờ, đèn nên, nhang trầm và tình cảm gia đình yêu thương, gắn bó

– Nghệ thuật: sử dụng hình ảnh so sánh mới mẻ, sinh động, hấp dẫn diến tá ức sống của mùa xuân

+ Mùa xuân khơi dậy sức sống trong thiên nhiên và con người

+ Mùa xuân thần thánh

⇒ Mùa xuân đã khơi dậy sức sống cho muôn vật, muôn loài và cho cả con người. Mùa xuân đất Bắc có những nét đặc trưng riêng mà không nơi nào có được. Tất cả được thể hiện trong tình yêu và nỗi niềm thương nhớ mùa xuân đất Bắc của tác giả

3. Cảnh sắc và không khí màu xuân đất Bắc sau ngày rằm tháng Giêng

Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt - Tác giả tác phẩm (mới 2022) - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức

– Tết hết mà chưa hết hẳn, đào phai mà nhụy vẫn còn phong

– Có không mướt xanh nhưng nức một mùi hương man mác

– Trời đã hết nồm, mưa xuân thay thế cho mưa phùn

– Con người trở về với bữa cơm gia đình giản dị

– Các trò vui ngày Tết cũng tạm thời kết thúc