- Soạn bài Nội dung và cách học của sách Ngữ văn 10 – Cánh diều
- Soạn bài Cấu trúc của sách Ngữ văn 10 – Cánh diều
- Soạn bài Kiến thức ngữ văn lớp 10 trang 11 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng – Cánh diều
- Tóm tắt Hê-ra-clét đi tìm táo vàng hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Hê-ra-clét đi tìm táo vàng chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng hay nhất – Cánh diều
- Hê-ra-clét đi tìm táo vàng – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Nội dung chính bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng hay nhất – Cánh diều
- Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây – Cánh diều
- Tóm tắt Chiến thắng Mtao – Mxây hay, ngắn nhất (3 mẫu) – Cánh diều
- Bố cục Chiến thắng Mtao Mxây chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Chiến thắng Mtao Mxây hay nhất – Cánh diều
- Chiến thắng Mtao Mxây – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Thần trụ trời – Cánh diều
- Tóm tắt Thần trụ trời hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Thần trụ trời chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Thần trụ trời hay nhất – Cánh diều
- Thần trụ trời – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Ra-ma buộc tội – Cánh diều
- Tóm tắt Ra-ma buộc tội hay, ngắn nhất (2 mẫu) – Cánh diều
- Bố cục Ra-ma buộc tội chính xác nhất – Cánh diều
- Ra-ma buộc tội – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 10 trang 32 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội – Cánh diều
- Soạn bài Thuyết trình về một vấn đề xã hội – Cánh diều
- Soạn bài Hướng dẫn tự học lớp 10 trang 42 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Nữ Oa – Cánh diều
- Soạn bài Kiến thức ngữ văn lớp 10 trang 43 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Cảm xúc mùa thu – Cánh diều
- Tóm tắt Cảm xúc mùa thu hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Cảm xúc mùa thu chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Cảm xúc mùa thu hay nhất – Cánh diều
- Cảm xúc mùa thu – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Tự tình – Cánh diều
- Tóm tắt Tự tình hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Tự tình (Bài 2) chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Tự tình hay nhất – Cánh diều
- Tự tình – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Câu cá mùa thu – Cánh diều
- Tóm tắt Câu cá mùa thu hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Câu cá mùa thu chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Câu cá mùa thu hay nhất – Cánh diều
- Câu cá mùa thu – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 10 trang 51 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Viết Báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề – Cánh diều
- Soạn bài Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề – Cánh diều
- Soạn bài Tỏ lòng – Phạm Ngũ Lão – Cánh diều
- Soạn bài Hướng dẫn tự học lớp 10 trang 62 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Kiến thức ngữ văn lớp 10 trang 63 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Xúy Vân giả dại – Cánh diều
- Tóm tắt Xúy Vân giả dại hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Xúy Vân giả dại chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Xúy Vân giả dại hay nhất – Cánh diều
- Xúy Vân giả dại – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Mắc mưu Thị Hến – Cánh diều
- Tóm tắt Mắc mưu Thị Hến hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Mắc mưu Thị Hến chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Mắc mưu Thị Hến hay nhất – Cánh diều
- Mắc mưu Thị Hến – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Thị Mầu lên chùa – Cánh diều
- Tóm tắt Thị Mầu lên chùa hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Thị Mầu lên chùa chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Thị Mầu lên chùa hay nhất – Cánh diều
- Thị Mầu lên chùa – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 10 trang 80 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Viết bài luận thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hay một quan niệm – Cánh diều
- Soạn bài Thảo luận về một vấn đề có những ý kiến khác nhau – Cánh diều
- Soạn bài Xử kiện – Cánh diều
- Soạn bài Hướng dẫn tự học lớp 10 trang 91 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Kiến thức ngữ văn lớp 10 trang 92 Tập 1 – Cánh diều
- Tóm tắt Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Soạn bài Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam – Cánh diều
- Bố cục Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam hay nhất – Cánh diều
- Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Lễ hội Đền Hùng – Cánh diều
- Tóm tắt Lễ hội Đền Hùng hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Lễ hội Đền Hùng chính xác nhất – Cánh diều
- Lễ hội Đền Hùng – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận – Cánh diều
- Tóm tắt Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận hay, ngắn nhất – Cánh diều
- Bố cục Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận hay nhất – Cánh diều
- Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 10 trang 104 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Viết bản nội quy, hướng dẫn nơi công cộng – Cánh diều
- Soạn bài Viết bài luận về bản thân – Cánh diều
- Soạn bài Thuyết trình và thảo luận về một địa chỉ văn hóa – Cánh diều
- Soạn bài Lễ hội Ok Om Bok – Cánh diều
- Soạn bài Hướng dẫn tự học lớp 10 trang 118 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Đọc hiểu văn bản lớp 10 trang 119 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Viết lớp 10 trang 120 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Nói và nghe lớp 10 trang 120 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Tiếng Việt lớp 10 trang 120 Tập 1 – Cánh diều
Soạn bài Tự tình – Cánh diều
Soạn bài Tự tình
Soạn bài: Tự tình
1. Chuẩn bị
2. Đọc hiểu
* Nội dung chính:
Tự tình (bài II) thể hiện tâm trạng thái độ của Hồ Xuân Hương trước duyên phận hẩm hiu: vừa đau buồn, vừa phẫn uất, gắng gượng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bị kịch. Bài thơ cho thấy khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc và tài năng độc đáo của “Bà Chúa Thơ Nôm” trong nghệ thuật sử dụng từ ngữ và xây dựng hình tượng.
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 48 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Chú ý cách gieo vần, dùng từ ngữ, đặc biệt là động từ, tính từ chỉ màu sắc, mức độ, thời gian và không gian.
Trả lời:
– Sử dụng từ ngữ, hình ảnh giàu sức tạo hình, giàu giá trị biểu cảm, đa nghĩa
– Thủ pháp nghệ thuật đảo ngữ: câu hỏi 2, câu 5 và câu 6
– Sử dụng động từ mạnh: xiên ngang, đâm toạc.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 48 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Hãy xác định bố cục của bài thơ. Tác phẩm là lời tâm sự của ai, về điều gì? Điều ấy có liên quan như thế nào đến nhan đề Tự tình?
Trả lời:
Bố cục
* Có thể phân chia theo 2 cách sau:
– Cách 1
+ Hai câu đề: Giới thiệu về hình ảnh người vợ lẽ
+ Hai câu thực: Cách giải quyết nỗi tâm tư của người vợ lẽ
+ Hai câu luận: Khát khao tìm đến hạnh phúc của người phụ nữ
+ Hai câu kết: Quy luật khắc nghiệt của thời gian và tuổi trẻ
– Cách 2
+ Phần 1 (4 câu đầu): thể hiện nỗi lòng cô đơn, buồn tủi, khát vọng hạnh phúc
+ Phần 2 (4 câu tiếp): Tâm trạng tuyệt vọng của cảnh đời lẽ mọn
– Tác phẩm là lời tâm sự của nhân vật trữ tình, về nỗi cô đơn, buồn tủi và khát vọng hạnh phúc.
Câu 2 (trang 48 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Những hình ảnh trong bốn câu thơ đầu của bài thơ cho thấy hoàn cảnh và tâm trạng của chủ thể trữ tình như thế nào?
Trả lời:
– Thời gian: Đêm khuya.
– Không gian: trống trải, mênh mông rợn ngợp.
– Lòng người: trơ trọi, từ “trơ” đi liền với “cái hồng nhan” cùng biện pháp đảo ngữ gợi cảm giác xót xa, bẽ bàng.
– Hình ảnh tương phản: Cái hồng nhan (nhỏ bé – hữu hạn) >< nước non ( to lớn – vô hạn)
→ Tô đậm tâm trạng cô đơn, lẻ loi.
– Cụm từ “say lại tỉnh” gợi lên cái vòng luẩn quẩn, càng buồn, càng cảm nhận được nỗi đau của thân phận.
– Hình ảnh “Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn” là hình tượng chứa hai lần bi kịch: trăng sắp tàn (bóng xế) mà vẫn khuyết chưa tròn. Đó là sự tương đồng với người phụ nữ, tuổi xuân trôi qua mà hạnh vẫn chưa trọn vẹn.
Câu 3 (trang 48 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Hình ảnh thiên nhiên và nghệ thuật sử dụng từ ngữ, nghệ thuật đối trong hai câu luận có gì độc đáo? Qua đó, thái độ của nhà thơ được thể hiện như thế nào?
Trả lời:
– Hình tượng thiên nhiên trong hai câu luận đã góp phần diễn tả tâm trạng, thái độ của nhà thơ trước số phận người con gái:
+ Biện pháp đảo ngữ kết hợp với các động từ mạnh “xiên”, “đâm” kết hợp với bổ ngữ thể hiện sự ngang ngạnh, bướng bỉnh của nhà thơ.
+ Hình ảnh: rêu (mềm yếu), đá (thấp bé) không cam chịu số phận, bằng mọi cách cố vươn lên những cản trở (mặt đất, chân mây) để chứng tỏ mình
→ Tạo nên những hình ảnh miêu tả sinh động, căng đầy sức sống trong những tình huống bi thảm nhất để thể hiện rõ nhất tâm trạng của nhà thơ: gắng gượng vươn lên
Câu 4 (trang 48 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Phân tích hai câu kết của bài thơ để thấy được nỗi niềm tâm sự của chủ thể trữ tình.
Trả lời:
Hai câu kết: Quay trở lại với tâm trạng chán trường, buồn tủi
Câu 7:
– Ngán: chán ngán, ngán ngẩm
– Xuân đi xuân lại lại: Từ “xuân” mang hai ý nghĩa, vừa là mùa xuân, đồng thời cũng là tuổi xuân
⇒ Mùa xuân đi rồi trở lại theo nhịp tuần hoàn còn tuổi xuân của con người cứ qua đi mà không bao giờ trở lại ⇒ chua chát, chán ngán.
Câu 8:
– Mảnh tình: Tình yêu không trọn vẹn
– Mảnh tình san sẻ: Càng làm tăng thêm nỗi chua xót ngậm ngùi, mảnh tình vốn đã không được trọn vẹn nhưng ở đây còn phải san sẻ
– Tí con con: tí và con con đều là hai tính từ chỉ sự nhỏ bé, đặt hai tính từ này cạnh nhau càng làm tăng sự nhỏ bé, hèn mọn
⇒ Mảnh tình vốn đã không được trọn vẹn nay lại phải san sẻ ra để cuối cùng trở thành tí con con
⇒ Số phận éo le, ngang trái của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, phải chịu thân phận làm lẽ
Câu 5 (trang 48 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Theo em, bài thơ “Tự tình” nói lên những suy nghĩ và tình cảm gì của nhà thơ Hồ Xuân Hương? Điều đó còn có ý nghĩa như thế nào với ngày nay?
Trả lời:
– Qua lời tự tình, bài thơ nói lên cả bi kịch và khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của Hồ Xuân Hương.
→ Ý nghĩa nhân văn của bài thơ: Trong buồn tủi, người phụ nữ gắng vượt lên trên số phận nhưng cuối cùng vẫn rơi vào bi kịch.
Câu 6 (trang 48 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):
Bài thơ để lại trong em cảm xúc hoặc ấn tượng gì? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) ghi lại điều đó.
Trả lời:
Bài thơ Tự tình (II) của nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã để lại trong em rất nhiều ấn tượng sâu sắc. Điều em đặc biệt ấn tượng trong bài thơ này đó là cách sử dụng ngôn từ và những hình ảnh mang đậm dấu ấn cá nhân. Tác giả đã vận dụng sáng tạo thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật với ngôn ngữ tiếng Việt nhưng không làm mất đi giá trị của thể thơ mà trái lại nó còn mang đến cho thể thơ cổ điển ấy một vẻ đẹp mới, gần gũi, thân thuộc hơn với người Việt. Sử dụng từ ngữ giản dị mà đặc sắc với những động từ mạnh (xiên ngang mặt đất/ đâm toạc chân mây), từ láy tượng thanh đã thể hiện khao khát đến cháy bỏng và sự nổi loạn trong tâm hồn của Hồ Xuân Hương. Sử dụng những hình ảnh giàu sức gợi (trăng khuyết chưa tròn, rêu từng đám, đá mấy hòn,…) để diễn tả các cung bậc cảm xúc, sự tinh tế, phong phú trong tâm trạng của người phụ nữ khi nghĩ đến thân phận của mình.
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 Cánh diều hay nhất, ngắn gọn khác:
- Bố cục Thần trụ trời chính xác nhất – Cánh diều
- Nội dung chính bài Thần trụ trời hay nhất – Cánh diều
- Thần trụ trời – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Ra-ma buộc tội – Cánh diều
- Tóm tắt Ra-ma buộc tội hay, ngắn nhất (2 mẫu) – Cánh diều
- Bố cục Ra-ma buộc tội chính xác nhất – Cánh diều
- Ra-ma buộc tội – Tác giả tác phẩm (mới 2022) – Ngữ văn lớp 10 Cánh diều
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 10 trang 32 Tập 1 – Cánh diều
- Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội – Cánh diều
- Soạn bài Thuyết trình về một vấn đề xã hội – Cánh diều
- Soạn bài Nữ Oa – Cánh diều