Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 42 trang 122: Thảo luận trong nhóm và so sánh theo mẫu sau:

Trả lời:

Bảng 42.1. Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 42 trang 123: Em chọn khả năng nào trong 3 khả năng trên? Điều đó chứng tỏ ánh sáng ảnh hưởng tới động vật như thế nào?

Trả lời:

Kiến sẽ đi theo hướng ánh sáng do gương phản chiếu. Điều này chứng tỏ ánh sáng giúp động vật định hướng trong không gian.

Bài 1 (trang 124 sgk Sinh học 9) : Sự khác nhau giữa thực vật ưa sáng và ưu bóng?

Lời giải:

Thực vật ưu sáng	Thực vật ưa bóng
Bao gồm những cây sống nơi quang đãng.	Bao gồm những cây sống nơi có ánh sáng yếu, ánh sáng tán xạ như sống dưới tán cây khác, được đặt trong nhà.
Phiến lá nhỏ, hẹp , màu xanh nhạt.	Phiến lá lớn, màu xanh thẫm.
Lá có tầng cutin dày, mô giậu phát triển.	Lá có mô giậu kém phát triển.
Thân cây thấp, số cành nhiều (khi mọc riêng rẽ) hoặc thân cao,thẳng, cành tập trung ở ngọn (khi mọc trong rừng).	Chiều cao thân cây bị hạn chế.
Cường độ quang hợp cao khi ánh sáng mạnh.	Cường độ quang hợp yếu khi ánh sáng mạnh, cây có khả năng quang hợp khi ánh sáng yếu.
Điều tiết thoát hơi nước linh hoạt.	Điều tiết thoát hơi nước kém.

Bài 2 (trang 124 – 125 sgk Sinh học 9) : Điền tiếp vào bảng dưới đây: Các đặc điểm hình thái của cây ưu sáng và ưu bóng.

Bảng 42.2. Các đặc điểm hình thái của cây ưa sáng và ưa bóng

Tên cây	Đặc điểm	Nhóm cây
Bạch đàn	Thân cao, lá nhỏ xếp xiên, màu lá xanh nhạt, cây mọc nơi quang đãng	Ưa sáng
Lá lốt	Cây nhỏ, lá to xếp ngang, lá xanh sẫm, cây mọc dưới tán cây to nơi có ánh sáng yếu	Ưa bóng
…

Lời giải:

Tên cây	Đặc điểm	Nhóm cây
Bạch đàn	Thân cao, lá nhỏ xếp xiên, màu lá xanh nhạt, cây mọc nơi quang đãng	Ưa sáng
Lá lốt	Cây nhỏ, lá to xếp ngang, lá xanh sẫm, cây mọc dưới tán cây to nơi có ánh sáng yếu	Ưa bóng
Xà cừ	Thân cao, nhiều cành lá nhỏ màu xanh nhạt, mọc ở nơi quang đãng	Ưa sáng
Cây lúa	Thân thấp, lá thẳng đứng, lá nhỏ, màu xanh nhạt, mọc ngoài cánh đồng nơi quang đãng	Ưa sáng
Vạn niên thanh	Thân quấn, lá to, màu xanh đậm, sống nơi ít ánh sáng	Ưa bóng
Cây gừng	Thân nhỏ, thẳng đứng, lá dài nhỏ xếp so le, màu lá xanh nhạt, sống nơi ít ánh sáng	Ưa bóng
Cây nhãn	Thân gỗ, lớn, lá màu xanh đậm, mọc nơi ánh sáng mạnh.	Ưa sáng
Cây phong lan	Mọc dưới tán cây, nơi có ánh sáng yếu, lá màu xanh nhạt.	Ưa bóng

 

Bài 3 (trang 125 sgk Sinh học 9) : Dựa vào các câu hỏi gợi ý dưới đây, hãy giải thích vì sao các cành phía dưới của cây sống trong rừng lại sớm bị rụng.

– Ánh sáng mặt trời chiếu vào cành cây trên và cành cây phía dưới khác nhau như thế nào?

– Khi lá cây bị thiếu ánh sáng thì khả năng quang hợp của lá cây bị ảnh hưởng như thế nào.

Lời giải:

– Trong rừng cây mọc thành nhiều tầng khác nhau, ánh sáng chiếu xuống các tầng cũng khác nhau. Các tầng phía trên có ánh sáng mặt trời chiếu vào nhiều hơn tầng phía dưới, nên lá cây ở tầng trên hứng được nhiều ánh sáng hơn lá cây ở dưới.

– Khi lá cây ở tầng dưới thiếu ánh sáng, diệp lục trong lá tạo thành ít hơn, khả năng quang hợp của lá cây yếu, tạo được ít chất hữu cơ, lượng chất hữu cơ tích luỹ không đủ để bù lượng tiêu hao do hô hấp, đồng thời khả năng hút nước kém, cành phía dưới bị khô héo dần và sớm rụng để tập trung chất dinh dưỡng cho cành ở trên, đó là hiện tượng tỉa cành tự nhiên.

Bài 4 (trang 125 sgk Sinh học 9) : Ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào?

Lời giải:

Ánh sáng tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và khả năng định hướng di chuyển trong không gian. Ánh sáng là nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động, khả năng sinh trưởng và sinh sản của động vật. Căn cứ vào điều kiện chiếu sáng khác nhau, người ta chia động vật thành hai nhóm:

+ Nhóm động vật ưa sáng: gồm những động vật hoạt động ban ngày như chích choè, chào mào, trâu, bò, dê, cừu…

+ Nhóm động vật ưa tối: là những động vật hoạt động về ban đêm hay sống trong hang, trong đất, đáy biển như: vạc, diệc, sếu, cú mèo, chồn, cáo, sóc,…